ટેસ્ટ-ટ્યુબ બેબી અને તેની ફાઈટર મમ્મીની કહાની!

આજે લગ્ન પછીના ૧૩ વર્ષે મારી મોટી બહેનને ત્યાં દિકરીનો જન્મ થયો છે!
એ ટેસ્ટ-ટ્યુબ બેબી છે.મારી મોટી બહેન Sangita Thummar મારા માટે એક ગુરુ જેવી સ્ત્રી જ નથી, પરંતુ એક રીયલ લાઈફ ફાયટર છે. પોતાની લાઈફને હસી-ખુશીથી જીવે. કોઈ ફરિયાદ નહી. કોઈની નિંદા નહી. નાના બાળકો પણ એના દોસ્તો અને આખા એપાર્ટમેન્ટના ડોશીઓ પણ! એની બહેનપણીઓનો પણ પાર નહી! ખુબ હસે. ખુબ ભર્યું ભર્યું જીવે. એના ઘરે મહેમાનોની રોજની ૩-૪ ની એવરેજ આવે! ખબર નહી કેમ પણ દરેક માણસને એની પાસે આવીને જાણે ભરપુર શાંતિ અને સુરક્ષા લાગે!

કુદરત પોતાના નિયમ મુજબ ડાહ્યા માણસોની પરીક્ષા વધુ લેતો હોય છે. તેણે મોટી બહેનની પરીક્ષા પણ ખુબ લીધી. કારણ? કારણકે કદાચ એને પણ મારી બહેનાની સંજોગો સામે લડત આપવાની તાકાતમાં ભરોસો હશે. 🙂

લગ્નના ચાર વર્ષ પછી બહેનને પહેલું મિસકેરીજ થયું. આઠ મહિનાનું બાળક પેટમાં જ મૃત્યુ પામ્યું હતું. એ સમયે અમારું ફેમીલી અને બહેનનું સાસરાનું ફેમીલી બધા જ ભાંગી પડેલા. આઠ-આઠ મહિના પછી પેટમાં પુરતું પોષણ ન મળવાને કારણે જયારે બહાર લઇ લેવું પડે ત્યારે એને પેટમાં પોષનારી માં ને શું અનુભૂતિ થતી હશે?

બહેન બે દિવસ રડતી રહી, પરંતુ ત્રીજે દિવસથી એ ફરી એજ ભરી-ભરી લાઈફ જીવવા લાગીં. ઉલટાનું એવું થયું કે એના ઘરે જેટલા માણસો ખરખરે આવે એમને સમજાવે અને છાના રાખે! હિંમત આપે!
એ દિવસોમાં હું પણ હોસ્ટેલથી બહેન ને લેટર લખતો. હિંમત રાખવા કહેતો. બહેન મારો પત્ર વાંચીને ખુબ હસતી. બધાને વંચાવે! કહેતી જાય કે ‘મારો ભાઈ છે, ખુબ સમજેલો છે!’ 😀

બીજા બે વર્ષ ફરી બહેનને બીજું મિસકેરીજ થયું. એ બાળક હજુ તો ચાર મહિનાનું જ હતું. ડોક્ટર્સનું કહેવાનું હતું કે પેટમાં કોઈ નળી બ્લોક થવાને લીધે બાળકને પુરતું પોષણ મળતું નથી. બહેન સિવાય બાકી બધા ફરી-ફરી ભાંગી પડ્યા. બહેન ફરી સાજી થઈને પોતાની રંગીલી લાઈફ જીવવામાં વ્યસ્ત થઇ ગઈ.

ખબર છે સામાન્ય માણસનો સૌથી મોટો દુશ્મન કોણ છે? : “સમાજ”.

હા…બહેન અને જીજાજી ત્રીસ વર્ષના થયા ત્યાં સુધી કોઈ ઉપાધિમાં ન હતા. બંને મોજથી એકબીજાનો ખભો બનીને જીવતા. પણ સમાજ આવ્યો!
બહેન ને બીજી બાઈઓ પૂછશે: “તમારે હજુ કઈ નાનું નથી?” “તો તમારી શું ઉંમર થઇ બહેન?”
મારા બા-બાપુજીને સગાઓના ફોન આવશે: “સંગીતાને કઈ તકલીફ છે?” “બધા રિપોર્ટ બરાબર છે ને?”

સમાજ…સમાજ…સમાજ..મને આ સમાજ સામે એટલો ગુસ્સો છે કે જો એ કોઈ માણસ સ્વરૂપે મારી સામે આવે તો એને નગ્ન કરીને આખા ગામમાં ફેરવું. 😦

બહેન ખુબ ચિંતામાં રહેતી. એને તો બધા જાણે! ડોશીઓ પણ પૂછે અને બહેનપણીઓ પણ! એ શું જવાબ આપે! સમાજ સામે સારા-સારા માણસો હારી જાય.
હું ફોન કરીને એને કહ્યા કરું કે આ બાળકની ઝંખનાઓ જ પડતી મુકે. કાન બંધ રાખે. સમાજ સામે ન જુએ. લોકો શું કહે છે એ ન વિચારે.

…પણ એક સમયે એમના માટે બાળકનો જન્મ એક ખુશી નહી પરંતુ ઝંખના ભર્યું, આશાઓ ભરેલું સપનું બની ગયું. એક આશા કે બાળક થાય તો આ સમાજ ચુપ થાય.
હું આ વિચારોનો સખ્ત વિરોધી હતો પણ શું કરું? ગામના મોઢે હું કે બહેન કે જીજુ ગરણી બાંધી શકીએ એમ ન હતા. મેં બહેનને ખુબ પત્રો લખ્યા, પણ ‘સમાજ’ની આશાઓ સામે મારા શબ્દો હારી ગયા.

એક દિવસ બહેન નો ફોન આવ્યો. “જીતું…અને ટેસ્ટ-ટ્યુબ બેબી કરવાનું વિચારીએ છીએ. ડોક્ટર કહે છે કે મારા કેસમાં એ શક્ય છે અને સફળ પણ થઇ શકે”
હું તો ખુબ ખુશ થયો. બધા ખુબ ખુશ થયા. પણ સમાજ? ના… સવાલો ચાલુ હતા. મારી બહેન અને જીજાજીની ઉંમર ૩૩ વર્ષ થઇ છે.

છેવટે બહેને તેત્રીસ વર્ષે ટેસ્ટ-ટ્યુબ કરાવ્યું.
આજે દિકરીનો જન્મ થયો છે. હું મામો બન્યો છું. ખુબ ખુશી છે.
જોકે બાળક ને આઠ મહિના પછી પેટમાં પોષણ ઓછું થતા ડોકટરે સિઝેરિયન કરીને ઓપરેશનથી પ્રસુતિ કરેલી છે. દિકરી હજુ તો Incubator માં છે (પેટીમાં છે) પરંતુ એની તબિયત સારી છે. હજુ એકાદ મહિનો તેને પેટીમાં જ પોષણ મળશે.
મારી રીયલ લાઈફ ફાઈટર બહેનની તબિયત પણ સારી છે. એ ખુશ છે.

વિચારો…સમાજ અને આપણી સમજ બીજા માણસોને કેટલા હેરાન કરે છે! લોકો એકબીજા પર પોતાના જજમેન્ટ થોપી દેવામાં વિચારતા નથી. આતો સારું છે કે બહેન આટલી સમજેલી છે. બીજી હજારો સ્ત્રીઓનું શું થતું હશે?

હું ક્યારેય દોરા-ધાગામાં માનતો નથી પરંતુ બહેન માટે મેં પણ મારા ઘરથી 158 કિલોમીટર દુર સારંગપુર હનુમાનજી સુધી ચાલીને જવાની માનતા કરેલી છે. 🙂 આ રાખડીનું ઋણ નથી. બસ… આ ફાઈટર માટેની ફાઈટ છે. 🙂

મારી ભાણકી અને બહેનની સારી તબિયત માટે ઈશ્વરને પાર્થના સહ…

-બહેનનો ભાઈ. 🙂

My 9133 days on Earth!

આજે સિલ્વર જ્યુબિલી છે. મારે અને ઈન્ટરનેટના જન્મને પચીસ પુરા થયા. 9133 દિવસ થયા!

પાછું વળીને જોઉં છું અને અહેસાસ થાય છે કે સમય ઊડી રહ્યો છે.
આજથી પચીસ વર્ષ પહેલા સવારના સાત વાગ્યે હું જન્મેલો. આજે સવારે સાત વાગ્યે બા-બાપુજીનો ફોન આવ્યો. મને આશીર્વાદ આપ્યા.

*

અત્યારે મારી રૂમમાં હું એકલો છું. ચારે તરફ અંધકાર છે. હું બેડમાં બેસીને આંખો બંધ કરું છું. આંખોની અંદર મારો ભવ્ય ભૂતકાળ કોઈ ફિલ્મની જેમ દોડવા લાગે છે. અંદરથી ભૂતકાળના દૃશ્યો એક પછી એક પેદા થાય છે. માં-બાપ, જુના દોસ્તો, જુના શહેરો, ગામની જૂની ગલીઓ સામે ઉભી થઇ રહી છે. મારી અંદરનો અવાજ એ ફિલ્મની પાછળ કશુંક બોલી રહ્યો છે.

જીતેશ દોંગા…તું ખુશ છે?
હા…હું ખુશ છું. એક પણ પસ્તાવાની ક્ષણ જીવ્યો નથી. જે કરવું હતું એ કર્યું છે. અંદરના અવાજના આધારે છાતી ખુલ્લી રાખીને, પાંખો ફેલાવીને મન પડે એમ ઉડ્યો છું. જેટલું જીવ્યો છું એમાં ક્યાંય વધુ વિચાર્યું નથી. બેફામ જીવ્યો છું. 🙂

જુના બેરોજગારીના દૃશ્યો સામે આવે છે. રૂપિયા વિના અમદાવાદના રસ્તાઓ પર એકલા-એકલા રડેલો એ દેખાય છે. એકલતા-બેરોજગારીની ક્ષણો ઉભરી આવે છે. પણ હું હાર્યો નથી. કાળુભાઈ દોંગાનો દીકરો થાકે ખરો પણ હારે નહી એવું મારા બાપુજી કહેતા. હું નથી હાર્યો. એક-એક નબળાઈને પકડી-પકડીને મારી નાખી છે. પડ્યો-ભાંગ્યો પણ ઉભો થયો છું. મોટા સપનાઓ જોયા છે. એ સપનાઓ પાછળ રાત-દિવસ એક કર્યા છે અને આંખોના ડોળા બહાર નીકળી જાય એવી મહેનતની જીદમાં પણ મોજમાં રહ્યો છું. કાળા દિવસોમાં પણ હસતા-હસતા જીંદગીમાં રંગો ભર્યા છે. 🙂

આ ક્ષણે આવતા ખુશીના આંસુ એમ જ નથી આવ્યા. આંસુ પણ કમાયો છું.
મનમાં અવાજો પેદા થાય છે કે તું તો ખુશ છે, પણ આ દુનિયા માટે શું કર્યું છે?
હું કોણ છું આ જગતને બદલનારો? હા…મારે જગતને જેવું જોવું છે એવી મારી જાતને બનાવી છે. ખોટું સહન કર્યું નથી અને ક્યાંય ખોટું થતું હોય તો ચુપ રહ્યો નથી. સાચું બોલ્યે રાખ્યો છું અને બોલતો રહીશ. સાચા માણસ બનવું ખુબ સહેલું લાગ્યું છે. ક્યાંય કચરો ફેંક્યો નથી. ક્યારેય સિગ્નલ તોડ્યા નથી. કોઈ ભૂખ્યાને ગાળ દઈને ભગાડ્યો નથી. કોઈ નબળાને માર્યું નથી. કોઈની નિંદા કરી નથી. કોઈની ખુશામત કરી નથી. કોઈની પીઠ પાછળ વાત નથી કરી અને મારાથી મોટી ઉંમરના વોચમેનને પણ આદરથી બોલાવ્યા છે. બસ…કોઈ ભૂલચૂક થઇ હોય તો પણ એનો ભારોભાર પસ્તાવો કર્યો છે. ક્યારેય નાત-જાત કે ઊંચ-નીચ જોઈ નથી. જ્ઞાનના આધારે દરેકને જોયા છે અને જેનામાં જ્ઞાન ન દેખાયું એની મજાક નથી કરી. મારે માટે આ બદલાવ છે. જાતનો બદલાવ. 🙂

આજે પચીસ પુરા થયા છે. હવે કદાચ બીજા વીસ નીકળશે. મને મોત જલ્દી આવતું હોય એવું લાગે છે. મારી એક દિલોજાન દોસ્તને કહી દીધું છે કે જે દિવસે હું મરું એ દિવસે મારા શરીરને મારા ગામના સ્મશાનમાં લઇ જજો અને સ્મશાનની પાછળના ભાગમાં નદી નજીક એક કબર બનાવીને મને દાટી દેજો. બાળતા નહી. લાકડા બગાડવા નથી. મારી કબર પર એક પથ્થર મુકીને એના પર એક જ વાક્ય લખજો: “He was the greatest writer on mother earth” 🙂 ના…આ હવા નથી. બસ…સપનું છે. ખતરનાક સપનું છે અને પૂરું ન થાય એ જ ભલું છે, જોકે હું પૂરું કરવા મથતો રહીશ. આવા સપનાઓ પુરા કરવા બસ મારે અંતરના અવાજને અનુસરતા રહીને લખતા રહેવાનું છે. પણ જેને કહું એ હસી પડે છે, એટલે હું આ મારા પરિચયમાં જ આ વાક્ય દરેકને કહી દઉં છું: Hi, I am Jitesh Donga, The greatest writer on mother earth! સામે વાળો હસી પડે છે. મને મોજ ચડે છે. 🙂

જેમ જલ્દીથી મરવાનો છું એ અહેસાસ થાય છે એમ બાથ ભરીને જીવી લેવાનું મન થાય છે. એકલો રખડવા નીકળી જાઉં છું. રાક્ષસની જેમ હસું છું. બાથરૂમમાં નાચું છું. રસ્તા પર મોટે-મોટેથી ગીતો ગાઉં છું. મારી બા ની તબિયત ખરાબ રહે છે. તેની ચિંતામાં એકલો-એકલો રડી લઉં છું. ભરપુર રડી લઉં છું. કાળી મહેનત કરવા જાતને કહ્યા કરું છું. સફળતા તો આવશે અને જશે, પરંતુ લખવામાં મને મોજ ચડે છે. લખતા-લખતા હું ગાંડો થઇ જવા માંગું છું. હું મોજ માટે સ્વાર્થી માણસ બની ગયો છું. લાઈફને થોડા વર્ષ બાકી રહ્યા હોય એમ કમ્પ્રેસ કરીને દરેક મોમેન્ટ જીવું છું. બસ… એમ જ…જીવાઈ જાય છે.

આ ધરતી પર હું પચીસ વર્ષ જુનો થયો છું. શક્ય હોય એટલું પ્રમાણિક રહીને જીવ્યો છું અને ખરા અર્થમાં વિશ્વ-માનવ બનવા પ્રયત્નો કર્યા છે. કેમ? કેમકે અંતે હું અહિયાં કશું જ નથી. કાર્લ સાગન કહે છે એમ: તમે પુરા બ્રહ્મમાં રેતીના કણ જેવા છો. એવું કણ જે કશું જ નથી પણ ઘણુંબધું છે!

*

આંખો ખોલું છું. ભૂતકાળની ફિલ્મ કટ થઇ જાય છે. ચહેરા પર મુસ્કાન આવે છે. આજે પચીસ પુરા થઇ ગયા છે.
ફરી આંખો બંધ કરી દઉં છું. મારી ભવિષ્યની જાતને વિચારવા પ્રયત્ન કરું છું. કશું જ દેખાતું નથી. દેખાવું પણ ન જોઈએ.
લેપટોપ લઈને આ લખવા બેસું છું.

બધા જ બર્થડે વિશ કરનારાઓને સલામ. આઈ લવ યુ ટુ … 😉
(મારી ટાઈમ-લાઈન અને મેસેજીસમાં આજે ખુબ બધી વિશ છે. જો દરેકના જવાબ ન આપી શકું તો મોટો માણસ બની ગયો છે એમ સમજીને માફ કરજો. 😉 બધાનો દિલની આભાર 😀 )

A little guide on Writing: Jitesh Donga

(વિશ્વાસ નામના તેર વરસના એક છોકરાએ મારી બુક વાંચી અને મને ઘરના લેન્ડલાઇન પરથી કોલ કર્યો. મને પછી પોતાનું સપનું કહ્યું. તેને પોતાને લેખક બનવું છે. ખુબ વાંચે છે. પર્સનલ ડાયરી લખે છે. મેં કહ્યું: એક જ બુક લખી હોય તેવા લેખક પાસેથી ક્યારેય સલાહ ન લેવી. મેં તેને સલાહ લેવાની ના પાડી, પણ એનો પ્રેમ-સપના અને ઉત્સાહ સાંભળીને રહેવાતું નથી એટલે તેને ઓનલાઈન સલાહ આપું છું. વળી વિશ્વાસે કહેલું છે કે રોજે એક જ સલાહ આપવી કે જેથી તે પચાવી શકે! આખું અઠવાડિયું આપવી!!)

Dear Vishwas.

As I promised you on phone, here I am writing a guide for a Novelist!

તો વિશ્વાસ લેખક-નોવેલ રાઈટર બનવા માટેની પહેલી સલાહ:

સલાહ – ૧

” Write in the language in which you dream.” બંગાળની મહાન લેખિકા મહાશ્વેતાદેવીએ મને Jaipur Literature Festival માં મને આ વાક્ય કહેલું. તમને જે ભાષામાં સપના આવે એ ભાષામાં લખો. ધેટ્સ ઓલ. મને સપના ગુજરાતીમાં આવે છે, મારું ઈમેજીનેશન ગુજરાતી દુનિયા રચે છે. મારું હૃદય ગુજરાતીમાં પીડાય છે અને આંખોમાં આંસુ કે ચહેરાની મુસ્કાન ગુજરાતીમાં વધુ કાતિલ હોય છે એટલે હું ગુજરાતીમાં લખું છું. તું એવું ન વિચારતો કે કઈ ભાષામાં લખીશ તો નોવેલ વધુ લોકોને પહોચશે કે વધુ વેચાશે. લેખકનો પહેલો ધર્મ: પોતાનો આત્મો ખુશ થાય એને માટે અને એવી રીતે લખવું. જે લખાણ તને ખુશ કરશે તે આખી દુનિયાને ખુશ કરશે. પીરીયડ.”

સલાહ – ૨

Dear Vishwas.

Here is my Rule-2 to be a Writer!

-એક વાર તે તારી લખવાની ભાષા નક્કી કરી લીધી પછી બીજું સ્ટેપ ખુબ સીધુંસાદું છે: “લખવું!”

યસ…મને ઘણા પૂછતાં હોય છે કે મારે લેખક બનવું છે તો હું શું કરું? મારો જવાબ એક જ વાક્ય માં છે: લખો. થોડું ઊંડાણમાં કહું:
મેં એક જગ્યાએ સફળતાના પાંચ સ્ટેપ જોયેલા:

1) I wish to be writer 2) I will be writer 3) I am writing 4) I completed writing 5) I am writer!
૧) તારું સ્ટેજ પહેલું છે. મોટા ભાગના માત્ર ઈચ્છા જ કરી શકે છે લેખક બનવાની. વાતો.
૨) બીજા સ્ટેજમાં પણ તેઓ પાસે વાર્તા/કન્ટેન્ટ હોવા લખવાનું ચાલુ કરી શક્યા નથી હોતા.
૩) ત્રીજુ સ્ટેપ, જે ખુબ જ ડીસીપ્લીન અને મહેનત માગે છે અને બોરિંગ છે તેમાં તું આશા રાખી શકે કે તું લેખક બનીશ! કેમ? કારણ કે એમાં પણ લોકો Writer’s Block નો ભોગ બની કે આળસ અથવા આત્મ વિશ્વાસની ઉણપને લીધે અડધું લખેલું મૂકી દે છે.
4) ચોથા સ્ટેપમાં તે લખવાનું પૂરું કર્યું! પરંતુ હજુ પબ્લીકેશન અને બીજી હજાર પળોજણ બાકી છે! એનાથી ડરવું નહી પણ તારા હાથમાં તારી બુક આવે ત્યારે તારું પાંચમું સ્ટેપ ક્લીયર થાય!

હવે આ બીજો નિયમ બરાબર ગળે ઉતારજે:
લખ. માત્ર લખવા ખાતર નહી પરંતુ તારી ખુશી માટે લખ. રોજે લખ. ફરીથી: રોજે લખ. ગમે તેવી સ્થિતિ હોય પરંતુ લખવાનું છોડ નહી. જો કંટાળો આવે તો બે-ત્રણ પેજ જ લખ. જો મોજ વછૂટે વીસ-ત્રીસ પેજ લખ. કબજિયાત હોય તો પણ લખ. તાવ ચડ્યો છે તો પણ લખ. જીવનમાં ફેઈલ થયો ત્યારે પણ લખ, અને જન્મદિવસ હોય તો પણ લખ. કોઈ સગું મરી ગયું છે તો પણ લખ, અને તું મરવાપડ્યો છે તો પણ લખ.
આવું કેમ? મેં મારા ખેડૂત પપ્પા પાસેથી સિમ્પલ નિયમ શીખ્યો છે: ‘ખેતરમાં હળ હાંકતા શીખવું હોય તો રોજે ઉઠીને જુતવું પડે. ન ગમે તો પણ રોજે ગાંડી મહેનત કરવી પડે ત્યારે જઈને એકાદ ચાસ સીધો થાય!’ લખવાનું એવું જ છે. ધાર કાઢવી પડે. મસલ્સ મજબુત બનાવવા પડે. દિવસે-દિવસે તું લખીશ તેની ધાર-ગ્રીપ-શાર્પનેસ એવી નશીલી બની જશે કે પછી તને એટલીસ્ટ લેખક બનતા તારી જાત પણ રોકી નહી શકે.

હજુ એક પોઈન્ટ કહી દઉં: લાઈફની રોજ-બરોજની ટ્રેજેડીને સર્જનમાં ફેરવ. તારો શબ્દ તારા જીવનના અનુભવો માંથી ઉલેચ. કઈ રીતે? ગર્લ-ફ્રેન્ડ છોડી ગઈ? લખો! કુતરી મરી ગઈ? લખો. જોબ છૂટી ગઈ? લખો. ઘર ભાંગી ગયું? લખો. કોઈને કિસ કરી? લખો. કોઈએ કિક મારી? લખો. લાઈફની વાટ લાગી ગઈ? લખો. રસ્તે રખડવું પડ્યું? લખો. ખુશ છો? લખો. રડવું આવે છે? લખો. સેક્સ કરવાનું મન છે? લખો.
ઓકે…હું ઉભો રહું છું. ઇન-શોર્ટ જીવનના દરેક રંગને જીવતો જા…લખતો જા…ઉભો ન રે બસ…

સલાહ – ૩ 

Dear Vishwas,
Here is the third rule to be a Writer!
હવે આવે છે કન્ટેન્ટ. સ્ટોરી. લેખકને જે લેખક બનાવે તે વાત. સીધા શબ્દોમાં ‘શું લખવું? અને કેવી રીતે લખવું’

શું લખવું અને કેવી રીતે લખવું?
Ans: આનો કોઈ નિયમ નથી! આમાં તો નિયમો તોડવાના હોય! સાહિત્યના જુના પેટાળમાં પાટું મારીને નવું પાણી કાઢવાનું હોય. જુના લેખકોએ લખ્યું એના બધા નિયમો તોડીને, બધી સરહદો વટાવીને, પ્રસિદ્ધિ કે ક્રિટિસિઝમને ‘થું’ કહીને તારે તારા વિશ્વનું સર્જન કરવાનું છે. બસ. તારા દિલના પુરા ઊંડાણથી પૂરી પ્રમાણિકતાથી તારે તારા પાત્રોને સર્જવાના-જીવાડવાના-મારવાના અને ઉજવવાના છે. આમાં કોઈને પૂછવાનું નથી કે કેવી રીતે લખું. તારા પાત્રોનો જીવવાનો અંદાજ, તેમનો મરવાનો અંદાજ, તેમનો પ્રેમ કે સેક્સ કરવાનો અંદાજ, તેમનો રડવાનો અને રાડો નાખવાનો અંદાજ, તેમના શરીરની ગંધ અને દિમાગની હવસ..આ બધામાં સુગંધ તારે ભરવાની છે. સાથે-સાથે લખતી સમયે તને એ પણ મનમાં ન હોવું જોઈએ કે મારો વાંચક આ બધું વાંચીને શું વિચારશે. લખતા લેખક માટે થોડા સમય પુરતો વાંચક મરી જવો જોઈએ. તું જ મનમાંથી વાંચકને મારી નાખ.
કહેવાનો સાર: Choice of words is all yours!
હું મારો અનુભવ કહું તો મેં બે વિચાર કરીને વિશ્વમાનવ લખેલી: ૧) જાણે પુરા કોસમોસમાં, પુરા યુનિવર્સમાં માત્રને માત્ર ‘હું’ આ કહાની કહેવા માટે ઘડાયો છે. આ કહાનીની આખી દુનિયામાં કોઈને ખબર નથી અને મારે પહેલી જ વાર આ કહાનીને વિશ્વ સમક્ષ શબ્દો વડે રચીને મુકવાની છે. અને…
૨) મારે બાળકની જેમ આ કહાનીને કહેવાની છે. બાળક જેવું ભોળપણ-પ્રામાણિકતા-લાગણીઓ અને સાચાપણું રાખીને મારે આ કહાની જાહેર કરવાની છે.
પરંતુ વિશ્વાસ…આ નિયમો નથી. મારી કહાની કહેવાની આદત છે. આ બાળક આવતીકાલે યુવાન કે શેતાન કે સ્ત્રી કે બુઢો કે વ્યંઢળ કે રંડીબાજ બનીને પણ કહાની કહેશે. ફરી કહું છું: કોઈ નિયમ નથી કે કેવી રીતે લખવું.

અને આવું જ દોસ્ત કઈંક આખી લાઈફનું છે! અહી જીવવાના કોઈ નિયમ નથી. તું તારી મોજથી નિયમો બનાવીને જીવી શકે. તું જીવનને ઉત્સવ બનાવી શકે અને સુકું રણ પણ! તું જીવનને કોઈ એક કામ માટે ફના કરી શકે અને હજાર પ્રયોગોને ટેસ્ટ કરી શકે. તું જીવાતી લાઈફને D.C કરંટની જેમ સીધીસાદી જીવીને પણ ખુશ રહી શકે અને A.C કરંટની જેમ હિલોળે ચડાવીને પણ જીવી શકે. તું પાંચ માણસને પ્રેમ પણ કરી શકે અને તારી નનામી ઉઠાવનારા પણ ના હોય એવી સ્થિતિ પણ પેદા કરી શકે.(અને કોઈ કાંધો દેવા વાળું નથી તેનો અફસોસ ન હોય એવા અંદાજભર્યું પણ જીવી શકે) અને ધાર કે તને લાગે કે હજુ કઈ કર્યું જ નથી…તો પણ અહી ક્યાં મોડું થયું છે. મંડી પડ. એકડે એકથી.

લેખકને તો બસ આ જીવાતા જીવનનું પ્રતિબિંબ જ પાડવાનું છે!
જો કે એ પણ નિયમ નથી.

સલાહ – ૪ 

Dear Vishwas…
Here is Rule-4 to be a writer!
શું રુલ ફોર? કાકા ચાર દિવસથી તને આ લખવા વિષેની ફિલોસોફી આપી આપીને મને હું કોઈ યોગી-બાબા બની ગયો હોય એવું લાગે છે!
છાનો-મુનો દુનિયાને ‘શું કરવું ને કેમ કરવું’ એવું પૂછ્યા વિના લખવા માંડ…
લખવું એ જૂની દારુ જેવું છે…જેમ પીતો જઈશ એમ અંદરથી ખેલ નીકળ્યા કરશે. 🙂 બી ડ્રંક 🙂

Books I read in Summer: Part- 1

હું ઉનાળામાં નોવેલનું લખવાનું કામ ઓછું રાખું છું. પણ વાંચન ખુબ વધારી દઉં છું. લખવા માટે ચોમાસાનો ગરજતો વરસાદ અને શિયાળાની ઠંડી-એકાંત રાત બેસ્ટ સમય છે. હા..આ બંને મનગમતી સિઝનમાં શું લખવું એનું મટીરીયલ હું ઉનાળામાં નક્કી કરી લઉં છું. આ ચાર મહિના હું ગાંડાની જેમ વાંચતો હોઉં છું. આખો દિવસ બીજી જ સર્જેલી દુનિયામાં ટહેલતા રહીને એટલીસ્ટ આ ગરમીના ભયંકર દિવસો પસાર થઇ જાય છે. મોજમાં! વિચાર્યું આ સિઝનમાં વાંચકો સાથે મેં વાંચેલી બુક્સ શેર કરતો રહું. તો આ રહી છેલ્લા વીકમાં વાંચેલી બુક્સ:
૧) Animal Farm: માનવજાતને એક ભયંકર સત્ય સમજાવતી… All animals are equal, but some animals are more equal than others. માત્ર એકવાક્યમાં ભૂંડને માણસ અને માણસને ભૂંડ બનાવી દેતી જબરદસ્ત નવલકથા. Must Read.

૨) Eat,Pray, Love: One of my favorite female writer Elizabeth Gilbert ની માસ્ટર પીસ. ખાસતો આ મેમોઈરમાં લખાયેલા નાજુક સત્યો અને એક લેખિકાની પોતાની જ લાઈફને ખુબ જ ધીમીધારે બદલાવાની કલાને સલામ. આ નોવેલ વાંચીને જ તમને કોઈને મેં ગોવાનો અનુભવ શેર કર્યો નથી. હૃદયમાં માત્ર મૂકી રાખ્યો છે.

૩) Hind Swarajya: મારા દોસ્ત એવા Avval Amdavadi એ મને ‘વિશ્વમાનવ’ ના લોંચ સમયે આ બુક ગીફ્ટ કરી. માત્ર ત્રણ શબ્દો છે ગાંધીના આ સચોટ દસ્તાવેજ માટે: અદભુત…અદભુત…અદભુત… યુવાનોએ ખાસ વાંચવા જેવી.

4) 20 Short stories of Leo Tolstoy: ગોવામાં એક રશિયન દોસ્ત બનેલી. તેણે ગીફ્ટ આપી. મેં તેને મારી બુક ગીફ્ટ આપી. તે ગુજરાતી વાંચી નહોતી શકતી પણ કહેતી હતી કે રશિયામાં તેના એક ગુજ્જુ દોસ્તને આપશે! વેલ…તોલ્સતોયની માટે વખાણ શક્ય નથી. આ બુક વાંચીને પણ માણસ ચુપ થઇ જતો હોય છે. હા…ફિલ્મ બનાવવા માટે જબરદસ્ત મટીરીયલ.

૫) 1984: George Orwell ની આ બીજી બુક. અ ક્લાસિક. અત્યારે જો કે ઈમેજીન કરવું મુશ્કેલ પડે છે એ દુનિયા. ખબર નહી કેમ. પણ અદ્વિતીય સર્જન. કાશ…આપણો કોઈ નવયુવાન આવું સાયન્સ ફિક્શન લખી શકે. ગુજરાતીમાં. મને તો ખુબ મન છે અને મોડું થાય એ પહેલા એકવાર સાયન્સ-બુક લખીશ પણ ખરો.

ખેર…આમતો ગુજરાતીઓ વાંચવામાં વાંઝીયા છે. અફસોસ. હું પણ આવી ગયો તેમાં. (Nicholas Spark, Stephen King, Neil Gainman કે જેફરી આર્ચર વરસના ૩૬૫ દિવસમાં ૨૦૦ થી વધુ બુક વાંચે છે…સામે ગુજરાતી જીતેશ દોંગા માંડ 100 પર પહોંચે છે. કહે છે કે : મને જોબ માંથી ટાઈમ નથી મળતો! ) પણ જો કોઈ માઈનો લાલ હોય તો સારી બુક મને કોમેન્ટમાં કહી શકે. પોપ્યુલર બુક્સ નહી…અલગ.વિચિત્ર.ખલેલ પહોંચાડે તેવી.
એક કડવું સત્ય: ફ્રાંસ, જર્મની,સ્પેન અને રશિયા વસ્તીમાં ગુજરાત સમોવડા જ છે. છતાં તેમાંથી મહાન-ભવ્ય સર્જકો અને સર્જનો પેદા થયા છે અને વૈશ્વિક લેવલ પર મુકાયા છે. તેમના ઈમેજીનેશન આપણા સર્જકો કરતા ક્યાય ઊંચા છે…ગુજરાતીમાં આંગળીને વેઢે ગણાય એટલા જ છે. આવું કેમ? આપણી ભૂમિ માત્ર વેપારીઓ જ પેદા કરે છે? ના. આપણા લેખકો માત્ર ઢીલું-પોચું-સામાજિક ફિલોસોફી ભરેલું લખ્યા કરે છે એટલે? ના.
સંસ્કૃતિ નબળી છે? ના. ધાવણમાં તાકાત નથી? ના રે…
મને બે કારણ દેખાય છે: ૧) લેખકનું ખુબ ઓછું વાંચન…અને એથી ઓછું દિમાગનું એકસ્પ્લોરેશન.

૨) લખતા સમયે સામે કાગડા ઉડતા હોય તેવો કાચો વાંચક. એથી કાચો પબ્લીશર.
આનું સોલ્યુશન: રીડ…રીડ…રીડ…રીડ…રીડ…
અને પછી ઉલેચો. હૃદયના અને દિમાગના પેટાળ માંથી કાઢો નવા વિશ્વોને. બસ..

આ દુનિયાને બદલી શકાય છે.

સવારે રિક્ષામાંથી ઊતર્યો અને ઈયર-ફોન્સ ભરાવ્યા . પ્લેલિસ્ટ શફલ મોડ પર મૂકીને મારી મસ્તીમાં ચાલતો જતો હતો . સવારનો સમય હતો એટલે રોડની એકબાજુ 30-40 જેટલા લોકો ટોળે વળીને ઊભા હતા . એમના દીદાર અને અધીરાઈ જોઈને લાગતું હતું કે બધા મજૂર-વર્ગના છે , અને એમને કામ પર લઈ જવા આવતા છકડા કે એવા કોઈ વાહનની રાહ જોઈને ઊભા છે .

હું બધાંના ચહેરા જોઈ રહ્યો હતો, એમની જિંદગી કેવી હશે એની કલ્પના કરતો હતો . જે વાતો કરતા હતા એ બધાંના દાંત લાલાશ પડતા હતા , કેટલાક ત્યારે પણ ગલોફામાં ભરીને માવો કે મસાલો ચાવતા જ હતા . હું એમની બાજુમાંથી જ પસાર થયો , રોડ પર ઠેકઠેકાણે તાજી કે આગલા દિવસોની પાન-મસાલાની પિચકારીઓ દેખાતી હતી . કેટલો સરસ રોડ છે , એકદમ ચકચકાટ ! એને આ લોકોએ પિચકારીઓ મારી-મારીને રોડ ઓરિજનલ કયા કલરનો હતો એ જ ના ઓળખાય એવો બનાવી દીધો છે . મનમાં દેશની સંપત્તિનો દેશના જ નાસમજ લોકો કેવો કચરો કરી નાખે છે એનો અફસોસ થયો, અને વિચારો ચાલુ થયા :” કાશ આ લોકો થોડું ભણેલા હોત , તો એ આવું ના કરત . જે દેશની ચોથા ભાગની વસ્તી અશિક્ષિત છે , ત્યાં ગમ્મે એટલી સારી વસ્તુ બનાવીને આપો , એનો દુરુપયોગ થવાનો જ . આ લોકોને એવું તો શિખવાડવામાં જ નથી આવ્યું કે ભાઈ આ દેશની એટલે કે આપણાં સૌની સંપત્તિ છે , એને આ રીતે બગાડાય નહીં . જ્યાં સાંજે રોટલા-ભેગા થવાશે કે નહીં એ જ પ્રાણ-પ્રશ્ન હોય ત્યાં દેશ ને દેશભક્તિ ને રાષ્ટ્રીય સંપત્તિ ને એવું બધું શું સમજે એ લોકો ? કોણ સમજાવે ? કાશ એ થોડા શિક્ષિત હોત !”

બરાબર એ જ સમયે મારી વિચાર-શૃંખલાને તોડતી એક કાર પસાર થઈ . રાષ્ટ્રીય સંપત્તિ ગઈ તેલ પીવા , આ વ્યક્તિગત સંપત્તિ તો જો બૉસ !! શું લાગે યાર …!! મનોમન જ અડસટ્ટો વાગી ગ્યો કે આરામથી 30-40 લાખની તો હશે જ ! પવનને ચીરતી એ નીકળી અને હું તાત્કાલિક મોહી પડ્યો . કાર જસ્ટ થોડેક જ આગળ ગઈ હશે, અચાનક ઝડપથી એનો લેફ્ટ સાઇડનો ડોર થોડોક ઓપન થયો , એક માથું જરીક બહાર નીકળીને નમ્યું અને પચ્ચ કરીને પિચકારી મારી … ચાલુ ગાડીએ , રોડ પર જ !! મારા રૂંવે-રૂંવે આગ લાગેલી , હાથમાં રહેલો મોબાઈલ એના માથા પર છૂટ્ટો મારવાનું મન થઈ ગયું . પણ એક ગમાર ગધેડા માટે મારો મોંઘેરો ફોન થોડો બગાડાય ?

સળગતા દિમાગ સાથે એ જ એકદમ તાજજી પિચકારીની બાજુમાંથી પસાર થયો . રોડ પર એક લાલ-ચટ્ટાક ડાઘ પડી ગયેલો . પેલી હારબંધ પિચકારીઓની સરખામણીમાં મને આ એક ” શિક્ષિત પિચકારી ” વધુ વસમી લાગતી હતી . અજાણતાં જ મારી નજર પાછી વળી , પેલા ટોળા બાજુ , અને મન બોલી પડ્યું : ” એમાં તમારી કોઈ ભૂલ નથી ! ”

*

મારા ફેસબુક વૈભવ અમીને આ પોસ્ટ મુકેલી. છેલ્લી લીટી ફરી વાંચો: ” એમાં તમારી કોઈ ભૂલ નથી ! ”

મતલબ: આખા દેશનો કેટલાયે વર્ષોનો ઘાણવો દાજેલો છે!

એની વે. સોલ્યુશન છે. આપણા દેશના,આખા વિશ્વના, અરે….આખી માનવજાતના દરેક પ્રોબ્લેમનું એક મસ્ત મજાનું, સાવ સહેલું સોલ્યુશન છે. એ સોલ્યુશન આજકાલ આપણે યુવાનોએ વાંચ્યા-જાણ્યા-સમજ્યા-પચાવ્યા વગર વખોડી-હસી નાખેલો બંદો આપી ગયો હતો. એ સોલ્યુશન કહું એ પહેલા બીજી સાચી ઘટના કહી દઉં:

હું મારી બાઈક લઈને વડોદરા ટ્રાફિકમાં જઈ રહ્યો હતો. મારી થોડે આગળ સાઠેક વરસનો માણસ બાઈક લઈને જઈ રહ્યો હતો. અચાનક તેને બિચારાને ચક્કર આવ્યા હશે, તેણે બાઈકનો કંટ્રોલ ગુમાવ્યો અને તે નીચે પડ્યો. તેને વધુ વાગ્યું નહી, પણ તેના હાથ-પગ ડામર સાથે ઘસાવાથી લોહી નીકળવા માંડ્યા. મેં મારી ગાડી ધીમી કરીને જોયું. કોઈ ઉભું ના રહ્યું. સૌ કોઈ ઉભા રહેવાનો વિચાર કરતા હતા, પરંતુ ખચકાઈને લીવર આપી દેતા હતા. મેં બાઈક રસ્તાની સાઈડમાં ઉભી રાખી, અને બાજુમાં દોડી ગયો. કાકાને બેઠા કર્યા. તેમના હાથ પર મારો રૂમાલ બાંધી દીધો. તરત જ મારી બાજુમાં એક બહેન સ્કુટી ઉભી રાખીને મને મદદ કરવા લાગ્યા. બે જ મિનીટમાં બીજી દસ બાઈક ઉભી રહી અને સૌ કોઈ મદદ કરવા લાગ્યા. એમ્યુલન્સ આવી. હું એમ્બ્યુલન્સમાં પેલા કાકા સાથે બેઠો. કાકાને હોસ્પીટલમાં સારવાર કરાવી હું પાંચ કલાક પછી મારી બાઈક લેવા રોડ પર આવ્યો. થોડા દિવસ પછી એ કાકાએ મને ચા પીવા બોલાવ્યો. અમે દોસ્ત બન્યા. મારી વાતો હંમેશા મોટી-મોટી અને દુનિયા બદલવાની હોય છે. એવી જ એક વાત પછી કાકાએ મને કહ્યું: તું આ લોકોને-દુનિયાને ક્યારેય બદલી નથી શકવાનો જીતું-બેટા!

હું મુસ્કુરાયો એમની સામે.

એમને પ્રૂફ જોઈતું હતું. મેં કહ્યું: ખબર છે અંકલ…તે દિવસે તમને મદદ માટે હું ઉભો રહ્યો, પછી માત્ર બે જ મિનીટમાં બીજા દસ લોકો દોડી આવેલા? ખરેખર તો તમારી હાલત જોનારા દરેકની અંદર દયાભાવ હતો, મદદની ખેવના હતી, પણ તમને ખબર છે મેં શું કર્યું? હું ઉભો રહ્યો. મારી અંદર પડેલા લાગણીના સમુદ્રમાં જે મોજું ઉદભવ્યું એ બીજા લોકોની અંદરના રણકાર કરતા મોટું હતું. બસ મેં દુનિયા ત્યારે જ બદલી નાખી…જયારે હું બદલાવ બન્યો, દુનિયા બદલી ગઈ. હું મદદ બન્યો, દુનિયા મદદ માટે આવી ગઈ. હું તમારી પીડાને રૂમાલ બાંધવા લાગ્યો, દુનિયા મને પોતાનો રૂમાલ આપવા લાગી. અંકલ…તે દિવસે હું ઉભો ના રહ્યો હોત તો દુનિયા અલગ હોત. તમારું લોહી થોડું વધારે નીકળ્યું હોત. બીજું કોઈ જરૂર ઉભું રહ્યું હોત, પણ અત્યારે થોડા માણસોની અંદર પડેલા લાગણીના મોજાઓને વધુ ઉછાળવાનું આત્મ-ગૌરવ મને મળ્યું છે. અંકલ ભલે તમે ના માનો…પણ હું આ વાત તમને કહું છું ત્યારે પણ હું દુનિયા બદલું છું. અને આ ક્ષણે હું દુનિયાને છાતી ઠોકીને કહી શકું છું કે- દોસ્ત…ફર્ક પડે છે. આ દુનિયાને તમારાથી બદલી શકાય છે. જખ મારીને દુનિયાને બદલવું પડે છે. બસ તમારા હૃદયમાં ખેવના હોવી જોઈએ. નાનકડો સારો બદલાવ લાવવાની ખેવના. અંકલ મેં તે દિવસે પેલા દસ માણસોને બીજાઓને મદદ કરતા કરી દીધા છે. ખબર છે?

*

તમને ખબર છે…મારા એ શબ્દોએ એ માણસને બદલેલો. મને એ બદલાવ આજકાલ તેને મળીને દેખાય છે. મારા શબ્દો વાંચીને તમારા વાંચકોના હૃદયમાં રહેલા લાગણીના સમુદ્રને પણ મેં ઉછાળ્યો છે. થોડો બદલ્યો છે. મેં એકવાર કહેલું, ફરી કહું: અબજો વર્ષોથી અવિરત ચાલતી આ પૃથ્વીને તારા મરવાથી કશો ફરક પડવાનો નથી, પરંતુ તારા જીવવાથી ફરક પડે છે. તારા જીવવાના અંદાજથી ચોક્કસ તું કેટલાયે જીવનને અસર કરતો જઈશ. એટલે તારા દરેક લખણ-સત્કાર્ય-ભ્રષ્ટાચાર-કૌભાંડ-કોશિશો અને શબ્દો આ વિશ્વને થોડું બદલાવતા જતા હોય છે.

અને હા…પેલો મહાત્મા…આપણો જ ગાંધી…કહેતો કે Be the change you want to see in the world! ખુબ સાચો છે.

નવરો પડીશ એટલે ગાંધીએ આપેલી આ ચાવી વાપરતા શીખવતો જઈશ.

એક હિન્ટ આપું?

મારી દોસ્ત કહે છે તેમ- આપણા દેશમાં પાદીને ને પણ તમે મોટેથી એક્સક્યુઝમી બોલો…તો બીજે દિવસે બીજા દસ માણસો પાદીને એક્સક્યુઝમી બોલવા લાગે!! 🙂

મને પટાવવી આટલી અઘરી કેમ છે?

હેલ્લો…

હું ઇન્ડીયન ગર્લ છું. પબ્લિક કહે છે કે મને પટાવવી અઘરી છે.

પબ્લિક ખોટી છે. હું કહું છું કે- મને ઇન્ડીયામાં પટાવવી અઘરી છે! કારણ આપું?

ધારો કે હું એક મુસ્લિમ છોકરી છું. તો પછી મને પટાવવી ભૂલી જ જવી.

ધારો કે હું હિંદુ છોકરી છું. તો મને પટાવ્યા પછી પસ્તાવાનો વારો આવશે.

જો હું જૈન છું, તો મારા નખરા જ તમને કંટાળો આપી દેશે.

મોટા ભાગના બુધેશકુમારો ધર્મ જોઇને પ્રેમ કરવા જાય છે, અને પછી ફરિયાદ કરવા બેસે છે. પ્રેમને અને ધર્મને ભેગા કરીને જ તો આ બધા બુધેશકુમારોએ ગામના ગામ સળગાવ્યા છે.

પરંતુ ધારો કે હું એક મોર્ડન ગર્લ છું. ભણેલી છું. સ્માર્ટ-સેક્સી-માલ-ફટકો છું. મારી પાછળ ઘણા ફિદા છે. હું કોલેજ માં છું. મારે બે-ત્રણ વાર લવ થયો છે. તુટ્યો છે. મારે બીજા બે ક્રશ છે. લફરા નથી. મારા સંબધોમાં જરૂર પૂરતા સાથે રહેવાના ઢોંગ નથી. ઓવરઓલ હું ઓપન માઈન્ડેડ છું. બધા છોકરાઓ સાથે વાત કરું છું. જો મને કોઈ ન ગમે, ચાળા કરે, પજાવે તો જરૂર પડ્યે ગાળ કે થપ્પડ પણ આપી દઉં છું. હું મારા ફ્યુચર હસબન્ડ માટે ‘પરફેક્ટ વહુ’ નામનું મટીરીયલ બનવા પાછળ મારી જાતને પડીકું બનાવીને રાખતી નથી. મને લગ્ન પહેલા મારી વર્જીનીટી તોડવામાં પણ કોઈ વાંધો નથી. લગ્ન પહેલા પ્રેમ-સેક્સ કરવામાં મને કોઈ ભૂલ દેખાતી નથી. હું ગુજરાતી છોકરીઓની જેમ બોગસ પવિત્રતાથી ગંધાતી નથી. હું મારા લેપટોપમાં કે મોબાઈલમાં પોર્ન જોઉં છું. હસ્ત-મૈથુન કરું છું. (ગુજરાતી પૂર્તિઓ વાંચીને મોટા થયેલા યુવાનોને હસ્ત-મૈથુન શું છે તેની ખબર જ હોય છે.) મારી મસ્તીમાં-ખુશ રહીને-સાચી રીતે હું જીવું છું.

હવે તમને ફિલ થશે કે : હું પટાવવા લાયક છોકરી છું. (અને તમને એમ પણ ફિલ થશે કે: હું પ્રેમ કરવા લાયક કે સાથે જીવન પસાર કરવા લાયક છોકરી નથી. સાચું કહ્યું ને?)

તમને હું ખુબ સારી રીતે ઓળખતી નથી છતાં તમે મોકલેલી ફેસબુક રીક્વેસ્ટ હું એક્સેપ્ટ કરી લઉં છું.(કારણકે મને લાગે છે કે ફેસબુક બેટર કનેક્ટ માટે છે. સમજ્યા?) હું મારું સપનાનું જીવન જીવું છું. જેમાં હું ધર્મ-જ્ઞાતિ-કુટુંબ જોઇને છોકરો પસંદ કરતી નથી. મને છોકરા સમોવડી બનીને સ્વતંત્ર રીતે જીવવામાં જ પ્રેમની યોગ્યતા દેખાય છે.

સાચું કહું છું- દરેક છોકરી પહેલા તો મારા જેવી જ હોય છે. મેં ઉપર કહ્યા તેવા યોગ્ય વિચારો ધરાવતી હોય છે. આજે આવા સાચા-સ્વતંત્ર વિચારો ધરાવતી લાખો છોકરીઓ આપણા દેશની બહાર છે. આપણા દેશમાં પણ મારા જેવી લાખો છોકરીઓ છે.

પરંતુ હવે વિલનની એન્ટ્રી થાય છે. અમારા છોકરીઓના પર્સનલ જીવનમાં કે પ્રેમમાં વિલન આખો દેશ હોય છે. ( એટલે જ તો કહું છું કે મને ઇન્ડીયામાં પટાવવી અઘરી છે!) મેં કહ્યો તેવો મારો જીવવાનો અંદાજ સૌને ખુંચે છે. મારી લાઈફ-સ્ટાઈલથી ક્યારેય મારા જેવું ન જીવી શકેલા સમાજની, વડીલોની, મને ન પટાવી શકેલા માણસોની, અને મારા જેવી બની ન શકતી બીજી છોકરીઓની જલી ઉઠે છે. સૌ કોઈ મને નીચી પાડવા મથે છે.

છોકરાઓ માનવા લાગે છે કે હું તો ઇઝીલી-અવેલેબલ વપરાઈ ગયેલો માલ છું. ધીમે-ધીમે તેઓ મારી કિંમત ઓછી કરી નાખે છે. મને માત્ર લાઈન મારવા પુરતી મર્યાદિત રાખે છે. મારી ફેસબુક પોસ્ટ પર ગમે તેવી કમેન્ટ્સ આવી શકે છે. જયારે છોકરાઓના ગ્રુપ્સમાં મારી વાત નીકળે ત્યારે મારી ગણતરી સૌથી નીચા લેવલના ‘ચાલુ’ માલમાં થાય છે.

પછી વડીલો આવે છે. એમની તો આખી જમાત છે જે મારા જેવી છોકરીઓમાં દેશની સંસ્કૃતિની બદનામી જુએ છે. મારા ટૂંકા જીન્સ અને શોર્ટ્સ એમને સંસ્કારોની પનોતી લાગે છે, અને રેપનું આમંત્રણ લાગે છે. (હું સાચું કહું છું, ગુગલ ને પૂછી લેજો. આપણા દેશમાં સૌથી વધુ બળાત્કાર-રેપની ઘટનાઓ શોર્ટ્સ પહેરેલી છોકરીઓ કરતા ઘાઘરા-ચોલી-સાડી પહેરેલી, સંસ્કારી, મૂંગા મોઢે જીવતી આદર્શ પત્ની બનીને રહેતી સ્ત્રીઓ ઉપર વધુ થયા છે. વધુ કડવું કહું તો…આ આદર્શ પત્નીઓ પોતાના પતિના રોજના રાત્રીના સંતોષનું મૂંગું-ચુપ સાધન બની રહી ગયેલી છે.) એની વે…પછી જયારે મારા લગ્નનો ટાઈમ આવે ત્યારે આ બધા વડીલો મારા ભૂતકાળનું એનાલીસીસ કરવા બેસે છે. જયારે મારા કુટુંબની તપાસ થાય કે મારી ફ્રેન્ડ્સને મારી લાઈફનું સ્કેન રીઝલ્ટ માંગવામાં આવે તો મારાથી જલતી એ બધી એમ કહી દે છે કે: એની સાથે સગાઇ નહી કરતા, એણે ત્રણ-ચાર લફરા હતા. આજકાલ ફેસબુક પ્રોફાઈલ જોઇને લગ્નનું આગળ વધારતા છોકરાઓને હું પ્રેમ કરવા લાયક ન દેખાઈ. લગ્ન કરવાની વાત જ દુર રહી. લો…બોલો…મારી લાઈફની લાગી ગઈ.

હવે હું શું કરું? સ્વતંત્ર રીતે, સાચી રીતે, મારા હકનું જીવીને, મારા આસપાસના સડી ગયેલા સ્ત્રીઓના સમાજ માટે આદર્શ ઉદાહરણ બનીને જીવવામાં મારી લાઈફની કુરબાની થઇ ગઈ. હવે હું શું કરીશ? હવે હું બીજી છોકરીઓને સલાહ આપવા લાગીશ: ફેસબુક પર છોકરાઓની રીક્વેસ્ટ નહી લેવાની. પ્રોફાઈલ છુપી રાખવાની. ઘરે ખબર ન પડે એમ જ લવ કરવાનો. આપણી જાતિમાં જ જવાનું. ટૂંકા કપડા નહી. સૌની નજરમાં સારું દેખાવાનું. પોર્ન નહી જોવાનું. મારા જેવી ભૂલ નહી કરવાની! (પરંતુ આમાં મારી ભૂલ જ ક્યાં છે?)

બસ…આ સાઈકલ ચાલુ રહેવાનું. મારું ઉદાહરણ જોઇને બીજી કોઈ છોકરી આસાનીથી પટવાની નથી. તેને બેડ પર લેવાનું તો ભૂલી જ જવું. એ પોતાના કુદરતી આવેગોને દબાવીને જીવ્યા કરશે. પોતાની સ્વતંત્રતાનો ભોગ આપીને મૂંગી જીવ્યા કરશે. દેશમાં આવતા પરિવર્તનને ધીમું પાડી દેશે. દેશ ફરી કહેશે કે: ઇન્ડીયન છોકરી પટાવવી અઘરી છે! ના. તમારે લીધે ઇન્ડીયામાં છોકરી પટાવવી અઘરી છે. વાંક કોનો? મારો? થું…

વાંક છે તમારો. યુવાનો-વડીલો-બાયલી છોકરીઓ. સૌનો. આખા દેશનો. અને ખાસ તો મારા આ શબ્દો વાંચી ન શકતા અબુધોનો જે અડધા સળગેલા લાકડાની જેમ મારા જેવી છોકરીઓથી બળી-બળીને સંસ્કૃતિ બળી રહી છે તેવા ખોટા ધુમાડા કાઢ્યા કરે છે.

જે દેશના મહાન ભૂતકાળે કામસૂત્ર કે ખજુરાહો આપ્યા આપ્યા એ દેશની છોકરીઓએ આબરૂ જવાના ડરથી પોર્ન નથી જોયું! (બહેન…આપણા દેશમાં સેક્સ એજ્યુકેશન છોકરાઓ સહોત સૌ કોઈ પોર્ન માંથી જ લે છે. સેક્સ શીખવા માટે કામસૂત્ર વાંચવા બેસશો?) મારી વર્જીનીટી લગ્ન પહેલા કેમ ન તૂટે? આ બાબતમાં પુરુષોની માપદંડ શું? મને શી ખાતરી કે મારી સુહાગરાતે મળનારો માણસ વર્જિન છે? જો પુરુષોમાં વર્જીનીટી જાણી ન શકાતી હોય તો અમને લોહી નીકળે તેની રાહ જોવાની? અમારે સ્પોર્ટ્સ-સ્પેસ કે બિઝનેસમાં જવાના કામ કેમ નહી કરવાના? લગ્ન પછી તમને પૂછીને જોબ કરવાની? મારા છોકરાઓ સાથે સંબધો માટે આટલો હોબાળો કેમ/ પ્રેમ કરું છું, લફરા નહી. હું ભાગીશ નહી. તમે જયારે સંસ્કૃતિનું નામ લો છો ત્યારે હસવું આવે છે. મને ખાતરી છે કે રામાયણ, મહાભારત કે કુરાન પુરુષોએ જ લખી હશે અને છતાયે ભૂલથી રાધા, રૂક્ષ્મણી, સુભદ્રા, કુંતી, સીતાને મારા જેવી લગ્નેતર-જીવનભર સ્વતંત્ર બનાવી બેઠા છે! અને પછી આ બધી સ્ત્રીઓને પૂજતા આ દેશમાં મારા જેવી પર આંગળી ઉઠશે. જો હું હારી જઈશ તો બીજી બધી ઉગતી છોકરીઓ મૂંગું જીવી લેશે. જો હું હાર નહી માનું તો મને એક સાઈડ કરીને લોકો મને એકલી કરી દેશે. વાંક કોનો? મારો? થું…

========

હજુ ઘણું કહેવું છે મારે…વેઇટ કરજો. આ ગમ્યું? તો શેર કરજો મારો અવાજ…